راه‌های كنار آمدن با واقعیات تلخ

1-توجه به این كه می توانست بدتر از این هم اتفاق افتد.
2- توجه به این امر كه بی تابی وضع را بدتر می‌كند«الجزعُ و أَتعبُ مِن الصبرِ؛ بى‌تابى از صبر و شكیبایى ناراحت كننده تر است.»
در حدیث دیگرى كه از امام هادى علیه السلام نقل شده،ضمن اشاره به نكته جالب دیگرى، مى فرمایند: «أَلمُصیبَة لِلصّابِرِ واحِدَةٌ وَ لِلجازِع إِثنانِ.»؛ مصیبت براى انسان صبوریكى است و براى انسان بى صبر و ناشكیبا دوتاست.»
3- همنشینی با افراد صبور و افراد كه ما را به صبر و ایستادگی دعوت می‌كنند نه افرادی كه وضع ما را بدتر می‌كنند.
4-خواندن شرح حال افرادی كه در برابر ناملایمات زندگی مقابله كرده اند.
5- الگو قرار دادن افرادی كه از نعمت های جسمی و دیگر نعمت ها برخوردار نیستند ولی در برابر تلخی‌های زندگی تحمل بالایی دارند.
6- كمك از «صبر و نماز» كه دو تكنیك الهی در مشكلات زندگی هستند وَاسْتَعِینُوا بِالصَّبْرِ وَالصَّلَاةِ همه عبادات قدرت مقاومت ما را در برابر واقعیات تلخ بالا می برند.
7-فهرست كردن ضررهای بی تابی و مرور روزانه این فهرست .
8-امام صادق (علیه السلام) فرمود: «إِیاک وَ الْجَزَعَ فَإِنَّهُ یقْطَعُ الاْءَمَلَ، وَ یضْعِفُ الْعَمَلَ، وَ یورِثُ الْهَمَّ، وَ اعْلَمْ أَنَّ الْمَخْرَجَ فی أَمْرَینِ، فَما کانَتْ لَهُ حیلَةٌ فَالاْءِحْتِیالُ وَ ما لَمْ یکنْ لَهُ حیلَةٌ فَالاْصْطِبارُ»؛ «از بی صبری و جزع بپرهیز که رشته امید را قطع می‌کند و کار و کوشش را تضعیف می‌نماید و اندوه و غم به بار می آورد. بدان برای نجات از بی صبری دو راه بیش نیست، اگر چیزی که مایه جزع شده، با مهارت و هوشمندی زایل می‌شود، باید اقدام کرد و اگر مصیبت قطعی و ناشدنی است، باید به رنج و المش تن داد، بردباری را به خود تحمیل نمود و بی قید و شرط، تسلیم قضای حتمی گردید.
9- فهرست كردن فواید پذیرش واقعیت و بالا بردن قدرت سازگاری و مرور روزانه این فهرست.
10- مشورت، تفكر و مطالعه برای كاستن آسیب ها.
11-دعا و درد و دل و راز و نیاز با خدا ( گاهی گریه در درگاه خدا سبب آرام شدن می شود)
12-دیدن زندگی افرادی كه وضعشان به مراتب از ما بدتر است. سعدی می نویسد ناراحت بودم كفش ندارم یكی را دیدم پا نداشت.
13-مطالعه كتاب رضایت از زندگی اثر عباس پسندید، نشر دارالحدیث (موجود در كتابخانه سایت حدیث دات نت)
14-مطالعه كتاب انسان در جستجوی معنا نوشته ویكتور فرانكل و كتاب پایی كه جا ماند، و كتاب دا و كتاب پایی كه جا ماند.
15-ذكر زیاد خدا كه یاد خدا سبب آرامش می شود.
16-ذكر لاالله الا الله گفتن زیاد برای مقابله با افكار مزاحم.[1]
حل مشكلات: علی علیه السلام فرموده: «هر گاه دچار مصیبت و ناملایمی شدی، ببین، اگر قدرت علاجش را داری و می‌توانی، زیرکی، آن را از خود بگردانی، کوتاهی مکن و بدون اظهار ضعف و ناتوانی، در رفعش بکوش و اگر قدرت نداری، بدون جزع و بی تابی، آن را تحمل کن».[1]
همچنين امام صادق علیه السلام فرموده: «از بی صبری و جزع بپرهیز که رشته امید را قطع می کند و کار و کوشش را تضعیف می‌نماید و اندوه و غم به بار می آورد. بدان برای نجات از بی صبری دو راه بیش نیست، اگر چیزی که مایه جزع شده، با مهارت و هوشمندی زایل می شود، باید اقدام کرد و اگر مصیبت قطعی و ناشدنی است، باید به رنج و المش تن داد، بردباری را به خود تحمیل نمود و بی قید و شرط، تسلیم قضای حتمی گردید.[2]


پی نوشت :
1. قالَ عَلِی علیه السلام : «إِذا نَزَلَ بِک مَکرُوهٌ فَانْظُرْ، فَإِنْ کانَ لَک حِیلَةٌ فَلاتَعْجَزْ وَ إِنْ لَمْ یکنْ فیهِ حیلَةٌ فَلاتَجْزَعْ»(شرح ابن ابی الحدید، ج 10، ص 310).
2. «إِیاک وَ الْجَزَعَ فَإِنَّهُ یقْطَعُ الاْءَمَلَ، وَ یضْعِفُ الْعَمَلَ، وَ یورِثُ الْهَمَّ، وَ اعْلَمْ أَنَّ الْمَخْرَجَ فی أَمْرَینِ، فَما کانَتْ لَهُ حیلَةٌ فَالاْءِحْتِیالُ وَ ما لَمْ یکنْ لَهُ حیلَةٌ فَالاْصْطِبارُ»؛ جعفریات، ص 234
منبع: سایت گفتگوی دینی، انجمن مشاوره
امام علی(ع) فرمودند راه رهایی از مشکلات دو چیز است؛ چاره اندیشی در صورتی که مسأله چاره داشته باشد و بردباری هنگامی که چاره نداشته باشد.[1] امام کاظم فرمودند سختی و رنج برای فرد بردبار یکی است و برای بی تاب، دوتا.[2]